και το σπουδαιότερο δώρο που μπορούμε να τους χαρίσουμε, για να τους κάνουμε ανεξάρτητους, αυτάρκεις και ευτυχισμένους ανθρώπους.
Ποιες είναι οι αξίες της ζωής και γιατί τις χρειαζόμαστε;
Ο κάθε άνθρωπος έχει μεγαλώσει και έχει
ενστερνιστεί τις δικές του αξίες, οι οποίες μπορεί να διαφέρουν από
αυτές ενός άλλου ανθρώπου. Ακριβώς για τον λόγο αυτόν θα μπορούσαμε να
απαριθμήσουν εκατοντάδες «αξίες ζωής» που για τον κάθε έναν παίζουν
μεγαλύτερο ή μικρότερο ρόλο στη ζωή. Σημασία, λοιπόν, έχει να καταλάβουν
τα παιδιά γιατί χρειάζεται να έχουν αξίες και πώς ακριβώς βοηθούνται
από αυτές.
Οι αξίες, ακόμα κι αν δεν το
συνειδητοποιούμε πάντα, είναι αυτές που καθοδηγούν σε μεγάλο βαθμό τις
αποφάσεις της ζωής μας. Όταν, λοιπόν, τις γνωρίζουμε καλά μπορούμε να
αποφασίσουμε πώς θα ζήσουμε –και κυρίως πώς θα ζήσουμε καλύτερα. Βέβαια,
οι αξίες μας μπορεί να αλλάξουν στην πορεία της ζωής μας, καθώς θα
αλλάζουν και οι επιθυμίες μας ή ο τρόπος που ορίζουμε την ευτυχία, ενώ
μπορεί να αλλάξει και η προτεραιότητα που τους δίνουμε. Για παράδειγμα,
κάποιος που στα 30 του είχε ως ύψιστη αξία την εργασία, μπορεί στα 40 να
δίνει προτεραιότητα στην οικογένεια ή στα χρήματα.
Για ένα παιδί, όμως, οι έννοιες αυτές
είναι δυσνόητες και, έτσι κι αλλιώς, θα παρουσιαστούν αρκετά αργότερα
στην πορεία της ζωής του. Είναι πολύ πιο απλές και θεμελιώδεις οι αξίες
με τις οποίες οφείλουμε να το γαλουχήσουμε, μέχρι τουλάχιστον τη στιγμή
που θα αποφασίζει μόνο του, για τις προσωπικές του αξίες. Και από τις
εκατοντάδες που θα μπορούσαμε να μετρήσουμε, προτεραιότητα για τα παιδιά
έχουν οι εξής:
Ενσυναίσθηση
Ενθαρρύνετε τα παιδιά να παίξουν με
άλλα, λιγότερο κοινωνικά παιδιά, της τάξης τους. Δείξτε τους ένα
αδέσποτο σκυλάκι και εξηγήστε τους πόσο μπορεί να πεινάει, πηγαίνοντάς
του φαγητό σε ένα κεσεδάκι. Μάθετε στα παιδιά ότι οι καλές πράξεις
κάνουν τη ζωή πιο όμορφη!
Ειλικρίνεια
Διαβεβαιώστε τα παιδιά ότι ακόμα κι αν
έχουν κάνει κάποιο λάθος, εσείς θα είστε εκεί για να τα ακούσετε και να
τα συμβουλεύσετε, ώστε να μη φοβούνται να είναι ειλικρινείς μαζί σας.
Σεβασμός
Απέναντι στους άλλους, απέναντι στο
περιβάλλον αλλά και προς τον ίδιο τους τον εαυτό. Τα παιδιά θα πάρουν
παράδειγμα από εσάς αναφορικά με τον σεβασμό και έτσι θα καταλάβουν ότι
για να τους σέβονται πρέπει και εκείνα να σέβονται τους άλλους.
Ευγνωμοσύνη
Μάθετε στα παιδιά να νιώθουν ευγνωμοσύνη
για την κάθε τους ημέρα, ακόμα και για τα πιο μικρά πράγματα που
συμβαίνουν γύρω τους, από μια ηλιόλουστη ημέρα, μέχρι ένα χαμόγελο από
κάποιον άγνωστο.
Θετική σκέψη
Μάθετε στο παιδί να παρατηρεί όλα τα
όμορφα που συμβαίνουν γύρω του. Δείξτε του πώς να βλέπει τη θετική
πλευρά σε πράγματα που πιθανώς το στεναχωρούν ή το φοβίζουν. Έτσι θα
μεγαλώσετε έναν αισιόδοξο άνθρωπο που θα μπορεί να αντιμετωπίζει
αποτελεσματικότερα τις δύσκολες καταστάσεις.
Επιμονή
Εξηγήστε στο παιδί ότι κανείς δεν είναι
τέλειος και ότι όλοι κάνουμε λάθη. Μέσα από αυτά, όμως, μαθαίνουμε και
όσο μαθαίνουμε γινόμαστε όλο και καλύτεροι. Σημασία, λοιπόν, έχει να μην
εγκαταλείπουν τις προσπάθειές τους!
Συγχώρεση
Αν δεν μάθετε στο παιδί σας να συγχωρεί
θα μεγαλώσει με μνησικακία και δεν θα καταφέρει ποτέ να είναι πραγματικά
ευτυχισμένο. Κάποια στιγμή το παιδί θα πληγωθεί από κάποιον. Μάθετέ του
να εκδηλώνει με θετικούς τρόπους τον πόνο του και να δίνει συγχώρεση
για να μπορεί να προχωρά μπροστά στη ζωή του.
Γενναιοδωρία
Το «εγώ» και το «θέλω» κυριαρχούν στη
ζωή των σημερινών παιδιών –και όχι αδικαιολόγητα αφού και εμείς, οι
γονείς, με ένα «θέλω» μεγαλώσαμε. Η γενναιοδωρία είναι μία αξία που
διδάσκεται πρώτα από τους γονείς και ακολουθεί τα παιδιά στο σχολείο και
στην ενήλικη ζωή τους. Τώρα που πλησιάζουν Χριστούγεννα είναι ιδανική
ευκαιρία να μάθουμε στα παιδιά να προσφέρουν και στους λιγότερο τυχερούς
ανθρώπους που ζουν γύρω μας.
Αυτοσυγκράτηση
Όταν έχει έρθει η ώρα να φύγετε από την
παιδική χαρά, πρέπει να φύγετε από την παιδική χαρά. Και όταν έρχεται η
ώρα του φαγητού το παιδί πρέπει να περιμένει για να σερβιριστεί. Η
υπομονή και η αυτοσυγκράτηση βοηθούν το παιδί να συμβιώνει ομαλά με το
κοινωνικό σύνολο και να μην κάνει σπασμωδικές κινήσεις.
Μοναδικότητα
Παρά τις κοινές αξίες, όμως, που όλοι
παραδεχόμαστε ότι συμβάλουν στην ομαλή μας συμβίωση, τα παιδιά πρέπει να
μάθουν ότι ο κάθε άνθρωπος, όπως άλλωστε και τα ίδια, είναι μοναδικός.
Μπορεί να έχει διαφορετικό χρώμα, διαφορετικό τρόπο ομιλίας,
διαφορετικές απόψεις, και αυτή η διαφορετικότητα είναι που κάνει όλους
τους ανθρώπους εξίσου ενδιαφέροντες, ξεχωριστούς και αξιαγάπητους.
