Εισαγωγή στη φιλοσοφία του Ευρωπαϊκού Portfolio Γλωσσών. “Στο πλαίσιο της προώθησης της πολυγλωσσίας και της πολυπολιτισμικότητας ως μιας θετικής κοινωνικής πραγματικότητας, το Συμβούλιο της Ευρώπης θέσπισε το Portfolio γλωσσών με στόχο την ανάπτυξη στρατηγικών αυτοαξιολόγησης ως συνισταμένη διεργασιών αναγκαίων για τη δημιουργική αξιοποίηση, διαχείριση και ανατροφοδότηση από το μαθητή των πολυ-γλωσσικών, επικοινωνιακών και διαπολιτισμικών δεξιοτήτων του.
Το Portfolio γλωσσών είναι ένα χρηστικό μοντέλο ανάλυσης αναγκών γλωσσικών και επικοινωνιακών και χρησιμοποιείται ως μέσο διάγνωσης των δεξιοτήτων, που έχει ή που στοχεύει να αναπτύξει ο ενδιαφερόμενος, προκειμένου να πραγματώσει γλωσσικές πράξεις στα πλαίσια κοινωνικών πρακτικών. Τους βασικούς άξονες του Portfolio γλωσσών αποτελούν η αυτοαξιολόγηση, η αυτογνωσία καθώς και η κριτική και δημιουργική σκέψη.
Το Portfolio γλωσσών αφορά όχι μόνο στις ξένες γλώσσες που ο μαθητής μαθαίνει εντός ή και εκτός σχολείου, αλλά και στη μητρική γλώσσα των αλλόφωνων μαθητών που φοιτούν στα σχολεία της χώρας μας.
Με την ένταξη του Portfolίo γλωσσών στη διδακτική/μαθησιακή πράξη, ο εκπαιδευτικός έχει τη δυνατότητα να διαχειρίζεται την τάξη ανάλογα με το γνωστικό προφίλ, το ψυχο-συναισθηματικό δυναμικό και τις πολιτισμικές ιδιαιτερότητες των μαθητών του.
Οι στρατηγικές και οι δεξιότητες, που αναπτύσσουν οι μαθητές για το σχεδιασμό κειμενικών πρακτικών, τους δρομολογούν στην ανεύρεση τρόπων σύνδεσης του γνωσιακού με το κοινωνικό, ενώ τους διευκολύνουν να λειτουργήσουν ως μελλοντικοί πολίτες σε πολυπολιτισμικά, πολυγλωσσικά και ετερογλωσσικά περιβάλλοντα.
Οι επικοινωνιακές δεξιότητες, οι οποίες καταγράφονται στο δεύτερο μέρος του Portfolio γλωσσών, δηλαδή στο Γλωσσικό Βιογραφικό, αντιστοιχούν στα επίπεδα γλωσσομάθειας, όπως αυτά προσδιορίζονται στο Κοινό Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Αναφοράς και αφορούν σ’ ένα ευέλικτο σύστημα πιστοποίησης των γλωσσικών γνώσεων των πολιτών στα κράτη-μέλη.
Το Ευρωπαϊκό Portfolio γλωσσών περιλαμβάνει τρία μέρη:
1. Το Διαβατήριο γλωσσών
2. Το Γλωσσικό Βιογραφικό
3. Το Ντοσιέ
1. Στο Διαβατήριο γλωσσών ο μαθητής δίνει μια γενική εικόνα των γνώσεών του σε διάφορες γλώσσες, καταγράφοντας γλωσσικές επικοινωνιακές δεξιότητες που αντιστοιχούν στα έξι επίπεδα γλωσσομάθειας (Α Ι =στοιχειώδες, Α2=εισαγωγικό, Β 1 =βασικό, Β2=μεσαίο, C 1 =ανώτερο, C2=ανώτατο) του Συμβουλίου της Ευρώπης, των οποίων το περιεχόμενο περιγράφεται συνοπτικά. Επίσης, στο Διαβατήριο γλωσσών ο μαθητής παρουσιάζει κάθε είδους πιστοποίηση που αποδεικνύει το επίπεδο των γλωσσικών του γνώσεων και παραθέτει χρονολογικά με συνοπτικό τρόπο διάφορες γλωσσικές και διαπολιτισμικές εμπειρίες του.
2. Στο Γλωσσικό Βιογραφικό ο μαθητής καταγράφει διαδικασίες, με τις οποίες αξιοποιεί λειτουργικά τη ξένη γλώσσα στην καθημερινή του ζωή. Επιπλέον, παρουσιάζει σε τακτά χρονικά διαστήματα στρατηγικές μάθησης που ακολουθεί για να οικοδομήσει τη νέα γνώση. Επίσης, περιγράφει γλωσσικές και διαπολιτισμικές εμπειρίες του, μέσα από τις οποίες αναδεικνύει τη διαμόρφωση προσωπικών αξιών, στάσεων και συμπεριφορών σ’ ένα πλαίσιο σεβασμού και κατανόησης γλωσσικής και πολιτισμικής διαφορετικότητας.
Τέλος, στο Γλωσσικό Βιογραφικό περιλαμβάνονται οι σελίδες αυτοαξιολόγησης του μαθητή. Οι σελίδες αυτές περιέχουν επικοινωνιακές δεξιότητες – στόχους, που εγγράφονται στο πλαίσιο ανάπτυξης των τεσσάρων μακρο-δεξιοτήτων (κατανόηση προφορικού και γραπτού λόγου, παραγωγή προφορικού και γραπτού λόγου) και αντιστοιχούν στα έξι επίπεδα γλωσσομάθειας.
Ο μαθητής αποκτά σταδιακά τη δεξιότητα ανίχνευσης των αναγκών του, ώστε να είναι ικανός να ανατροφοδοτεί σε τακτά χρονικά διαστήματα τις στήλες αυτοαξιολόγησης σύμφωνα με την εξέλιξη κατάκτησης της γλώσσας, που είτε διδάσκεται στο πλαίσιο των σπουδών του είτε μαθαίνει εμπειρικά μέσα από περιστάσεις της προσωπικής ή/και κοινωνικής ζωής του. Μέσα από τη διαδικασία αυτή, ο μαθητής έχει τη δυνατότητα να κωδικοποιεί και να ταξινομεί τις δεξιότητες που έχει αναπτύξει στη/στις ξένη/ες γλώσσα/ες και να εμπλουτίζει τις γνώσεις του, ώστε να επιτυγχάνει τους στόχους που θέτει.
3. Στο Ντοσιέ ο μαθητής τεκμηριώνει την εξέλιξη των γνώσεών του στις διάφορες γλώσσες και την επαφή του με άλλους πολιτισμούς. Μέσα στο Ντοσιέ ο μαθητής καταχωρεί στοιχεία, που απεικονίζουν αυτά τα οποία έχει καταγράψει μέσα στο Διαβατήριο γλωσσών και στο Γλωσσικό Βιογραφικό. Ο μαθητής μπορεί να προσθέτει ή/και να αφαιρεί στοιχεία, όποτε ο ίδιος το θεωρεί απαραίτητο.
Όσον αφορά την διαπολιτισμική διάσταση της γλώσσας, ο μαθητής αποκτά σταδιακά δεξιότητες δόμησης και επεξεργασίας των εμπειρικο-βιωματικών γλωσσικών γνώσεών του, ώστε να είναι ικανός να τις αναγάγει σε διαύλους επικοινωνίας. Μέσα από αυτές τις διαδικασίες ενθαρρύνεται ο μαθητής να οργανώνει τη διαφοροποιημένη γνώση του σε διαφορετικές γλώσσες και να κρίνει δεδομένα, θέσεις και πράξεις στο πλαίσιο κοινωνικών πρακτικών.
Στο πλαίσιο της πιλοτικής εφαρμογής του Portfolio γλωσσών πραγματοποιήθηκε έρευνα πεδίου σε 500 μαθητές Α’, Β’ και Γ Γυμνασίου (μικτός μαθητικός πληθυσμός) του Νομού Αττικής με στόχο τη διερεύνηση των απόψεων των μαθητών σχετικά με την ένταξη διαδικασιών αυτοαξιολόγησης σε πρακτικές ανίχνευσης γλωσσικών επικοινωνιακών αναγκών. Τα εργαλεία τα οποία χρησιμοποιήθηκαν ήταν ερωτηματολόγια, συνεντεύξεις με μαθητές, παρατήρηση μέσα στην τάξη, καθώς και υλικό του προσωπικού φακέλου των μαθητών.[...]“.
ΠΗΓΗ: Ευαγγελία Καγκά, Σύμβ. Π.Ι.
European Language Portfolio
Portfolio européen deslangues
Europäisches Sprachen portfolio
Για μαθητές 12-15 ετών στην Ελλάδα
For learners aged 12 to 15 in Greece
Pour les apprenants de 12 à 15 ans en Grèce
Für 12-15 jährige griechische Schüler in Griechenland
Représentante nationale du Portfolio européen des langues et responsable scientifique du projet:
Evagélia Kaga, Conseillère permanente de l’Institut Pédagogique
Πηγή Παιδαγωγικό Ινστιτούτο
ΟΔΗΓΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΓΙΑ ΜΑΘΗΤΕΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ 9-12 ΕΤΩΝ
Το Συμβούλιο της Ευρώπης, απαντώντας στην αναγκαιότητα ενίσχυσης της εκμάθησης γλωσσών, θέσπισε το Ευρωπαϊκό Portfolio Γλωσσών, ένα ευέλικτο και ποιοτικό εργαλείο που εξυπηρετεί τόσο την προώθηση της γλωσσικής και πολιτισμικής πολυμορφίας, όσο και την ανάπτυξη δεξιοτήτων δια βίου μάθησης των ξένων γλωσσών.
Το Portfolio Γλωσσών είναι ο πολυγλωσσικός ατομικός φάκελος όπου ο κάθε μαθητής έχει τη δυνατότητα αφενός να παρακολουθεί και να καταγράφει την εξελικτική πορεία της οικειοποίησης των γλωσσών που μαθαίνει εντός και
εκτός σχολείου, και αφετέρου να οικοδομεί το πολυπολιτισμικό του profil.
Συγκεκριμένα, το Ευρωπαϊκό Portfolio Γλωσσών αφορά όχι μόνο στις ξένες γλώσσες, αλλά και στη μητρική γλώσσα των αλλόφωνων μαθητών, καθώς και σε επικοινωνιακές δεξιότητες που ο μαθητής αποκτά εμπειρικοβιωματικά, χωρίς επίσημη πιστοποίηση.
Το Portfolio ενθαρρύνει τους μαθητές να προσεγγίζουν την κοινωνική πραγματικότητα από πολλές οπτικές γωνίες και σταδιακά να διαμορφώνουν τις προσωπικές τους αξίες, θέσεις και συμπεριφορές.
Το κομβικό σημείο του Portfolio αποτελεί η ανάπτυξη κινήτρων εκμάθησης της γλώσσας μέσα από διεργασίες καλλιέργειας της δεξιότητας του «μαθαίνω πώς να μαθαίνω» και του «μαθαίνω μέσα από την πράξη», δηλαδή μέσα από
τεχνικές ανίχνευσης και επισήμανσης των πραγματικών αναγκών μάθησης, καθώς και ανατροφοδότησης των προσωπικών γνωστικών διαδικασιών έως ότου επιτευχθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Οι βασικές αρχές που θεμελιώνουν τη λειτουργία του Portfolio ως οργανικού στοιχείου της διδασκαλίας και εκμάθησης της ξένης γλώσσας, είναι οι ακόλουθες:
zip,
