Για να μπορέσει ένα παιδί να είναι χαρούμενο, να βιώνει με ενδιαφέρον και να αφουγκράζεται με βλέμμα κριτικό τα όσα συμβαίνουν γύρω του, για να συμμετέχει ενεργά και να μαθαίνει, για να συνεργάζεται και να προσφέρει, χρειάζεται πρωταρχικά να αισθάνεται όμορφα μέσα του, να έχει μια υγιή εικόνα για τον εαυτό του.
Αυτό το στόχο έρχεται να εκπληρώσει το πρόγραμμα Ανάπτυξης Συναισθηματικών και Κοινωνικών Δεξιοτήτων, δίνοντας έμφαση στην ανάγκη των παιδιών να νιώσουν ασφάλεια και αποδοχή, αγάπη και ελευθερία στην έκφραση των σκέψεων, απόψεων και συναισθημάτων τους, ώστε να μπορέσουν να επενδύσουν και στη μάθηση.
ΔΙΑΛΟΓΟΣ
Μέσα από δραστηριότητες που πρέπει να είναι ενταγμένες στο εβδομαδιαίο πρόγραμμα του νηπιαγωγείου, τα παιδιά μαθαίνουν πρωταρχικά πώς να ακούν τους άλλους, που σημαίνει πώς να δίνουν προσοχή στον άλλο όταν μιλάει, κοιτώντας τον στα μάτια, δίνοντας του χώρο και χρόνο να εκφραστεί, περιμένοντάς τον να τελειώσει αυτό που λέει πριν μιλήσουν. Μαθαίνουν να κάνουν διάλογο, ακολουθώντας όρια και κανόνες.
ΑΥΤΟ-ΕΚΤΙΜΗΣΗ
Στη συνέχεια, μαθαίνουν πώς να εκτιμάνε τον εαυτό τους, να αναγνωρίζουν τα δυνατά τους σημεία και να τα ενισχύουν. Να σέβονται τον εαυτό τους και τη διαφορετικότητά τους και να μπορούν έτσι να σεβαστούν και τη διαφορετικότητα του άλλου. Έχοντας αυτοεκτίμηση, τα παιδιά μπορούν να παίρνουν πρωτοβουλίες και να αυτενεργούν. Μια δραστηριότητα ενδεικτική είναι «η παλάμη με τα προτερήματα». Τα παιδιά αποτυπώνουν στο χαρτί την παλάμη τους και ζωγραφίζουν πέντε προτερήματά τους, ένα για κάθε δάχτυλο.
Μεγάλη έμφαση δίνεται στο να μάθουν τα παιδιά να αναγνωρίζουν, να διαφοροποιούν, να εκφράζουν και να διαχειρίζονται τα συναισθήματά τους. Μέσα από ανάγνωση ιστοριών και συζήτηση γύρω από τα συναισθήματα του ήρωα (π.χ. «Το ελεφαντάκι ένιωσε λύπη, γιατί έφυγε ο φίλος του», «Το ελεφαντάκι ένιωσε χαρούμενο που βρήκε καινούριους φίλους»), τα παιδιά μαθαίνουν να εστιάζουν στο δικό τους συναίσθημα και να κατανοούν τα συναισθήματα των άλλων.
Τα παιδιά μαθαίνουν να διαχειρίζονται τα συναισθήματά τους και χρειάζονται ενθάρρυνση στην προσπάθειά τους αυτή. Συζήτηση σχετική με το «Τι μπορώ να κάνω όταν αισθάνομαι…» βοηθάει προς αυτή την κατεύθυνση.
ΕΠΙΛΥΣΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΩΝ
Τα παιδιά μαθαίνουν, ακόμη, πώς να επιλύουν συγκρούσεις αναγκών που προκύπτουν με τους συμμαθητές τους. Εστιάζοντας στο τι συνέβη, τι συναισθήματα & τι δυσκολίες τους προκάλεσε, προχωράνε στο να σκεφθούν πώς θα μπορούσαν να λύσουν το πρόβλημα που προέκυψε, προτείνοντας λύσεις και αξιολογώντας την καθεμία, ώστε να επιλέξουν την πιο κατάλληλη κατά την άποψή τους για εφαρμογή. Ενδεικτική δραστηριότητα είναι τα χρωματιστά καπέλα, τα οποία τα παιδιά χρησιμοποιούν για την επίλυση της σύγκρουσης.
ΘΕΤΙΚΗ ΕΚΦΡΑΣΗ
Μεγάλη έμφαση δίνεται, επίσης, στο να μάθουν τα παιδιά να εστιάζουν σε θετικές εμπειρίες και να μιλούν γι’ αυτές, να αναγνωρίζουν και να εκφράζουν θετικά συναισθήματα στην καθημερινότητά τους. Ενδεικτική δραστηριότητα είναι οι 3 καλές στιγμές, όπου τα παιδιά ανατρέχουν σε 3 καλές για εκείνα στιγμές της προηγούμενης μέρας (ή των διακοπών), εστιάζοντας στο τι ήταν αυτό που τις έκανε καλές.
Έχοντας δουλέψει σε όλους αυτούς τους τομείς, τα παιδιά είναι κατάλληλα προετοιμασμένα, ώστε να αντιμετωπίζουν πιο αποτελεσματικά δύσκολες και αγχογόνες καταστάσεις, να απολαμβάνουν τις σχέσεις τους με τους άλλους και να προσφέρουν τη βοήθεια και στήριξή τους, όταν υπάρχει ανάγκη.
«Φιλία για μένα σημαίνει να αγαπάς και να σ’ αγαπάνε, αγάπη και φροντίδα, παιχνίδι»
Οι δραστηριότητες αυτές αποτελούν μόνο την αφορμή και διαμορφώνουν το επιτρεπτικό πλαίσιο, ώστε τα παιδιά να αρχίσουν να ξεδιπλώνουν τον εαυτό τους. Σημασία δεν έχουν τόσο οι δραστηριότητες μεμονωμένα, όσο ο τρόπος που υποστηρίζονται και η φιλοσοφία που τις διέπει: αποδοχή, αυθεντικότητα, ενσυναίσθηση και ενθάρρυνση στην επαφή με τα παιδιά στην καθημερινότητά τους. Στόχος είναι ό,τι μαθαίνεται μέσα από τις δραστηριότητες να γενικεύεται και να εφαρμόζεται στην καθημερινή αλληλεπίδραση των παιδιών με τους συμμαθητές, τη νηπιαγωγό και τους άλλους ενήλικες στο σχολείο.
Δουλεύοντας προς αυτή την κατεύθυνση τα παιδιά αποκτούν ψυχική ανθεκτικότητα, την ικανότητα δηλαδή να προσαρμόζονται σε νέες καταστάσεις και αντίξοες συνθήκες.
Τα παιδιά, βιώνοντας αγάπη, αποδοχή, ενδιαφέρον, φιλία στο καθημερινό περιβάλλον του σχολείου, έρχονται χαρούμενα σε αυτό, ανυπομονώντας να δουν τους φίλους του, να μοιραστούν, να μάθουν, να εκφραστούν, να παίξουν!
Σημείωση: Στα εισαγωγικά βρίσκονται λόγια των παιδιών.
Φωτεινή Λοΐζου,
Νηπιαγωγός
ΠΗΓΗ: eduadvisor.gr
